Inne formy muzyczne
Forma muzyczna-ogólna budowa utworu muzycznego, efekt współdziałania elementów dzieła muzycznego. Jest to środek realizacji wyrazu emocjonalnego dzieła muzycznego, za pomocą technik kompozytorskich. Każdy utwór, będąc dziełem niepowtarzalnym, pozostaje w różnym stosunku do formy, a w wielu utworach schematy formalne krzyżują się ze sobą (np. forma pieśni z rondem). Każdy utwór kojarzony z daną formą jest nierozerwalnie związany z konkretnym środkiem wykonawczym (obsadą). Forma organizuje mniejsze i większe części utworu i ustala zasady ich relacji i powtórzeń. Forma muzyczna niekiedy określa także charakter i nastrój muzyki. Wielkie formy muzyczne takie jak: sonata, symfonia czy koncert oraz opera zostały zainicjowane w baroku oraz rozwinięte i ostatecznie skodyfikowane w okresie klasycyzmu. W okresie romantyzmu, choć kompozytorzy dość ściśle trzymali się zasad tworzenia form muzycznych, można już zauważyć pewną dowolność w ich interpretacji. Okres romantyzmu jest czasem eksplozji tzw. małych form muzycznych, najczęściej fortepianowych, o bardzo indywidualnym charakterze (np. pieśń). Klasyczne formy muzyczne zostały zburzone w muzyce współczesnej. Współcześnie często przez przekorę kompozytorów lub z powodu braku innych terminów klasyfikuje się utwory używając nazw klasycznych form, choć często nie mają one z nimi wiele wspólnego. Jest wiele podziałów form, można je dzielić ze względu na liczbę części, środki wykonawcze, fakturę i inne.
Przykładowe formy:
- formy wokalne: piosenka, motet, madrygał, kantata
- formy imitacyjne: fuga, kanon
- formy taneczne: allemande, bolero, mazurek, menuet, oberek, tarantella, walc
- miniatura: ballada, etiuda, fantazja, kaprys, nokturn, preludium
- sonata
- koncert
- symfonia
- formy liturgiczne: msza, oratorium, psalm, requiem
- poemat symfoniczny
- formy teatralne: balet, opera