Podział instrumentów
Instrument muzyczny – przyrząd wytwarzający dźwięk, przeznaczony do wykonywania muzyki. Dźwięk w instrumencie muzycznym wytwarzany jest za pomocą wibratora, którego własności fizyczne wpływają na wysokość dźwięku i jego barwę – najbardziej charakterystyczną cechę pozwalającą odróżnić poszczególne instrumenty tylko za pomocą słuchu. Wibrator jest głównym elementem instrumentu muzycznego; dwa pozostałe to incytator i rezonator, czyli element pobudzający wibrator do drgań i element zwiększający głośność dźwięku. Zarówno incytator, jak i rezonator wpływają na barwę dźwięku wytwarzanego przez instrument muzyczny. Instrumentami muzycznymi nazywane są również przedmioty o niemuzycznym przeznaczeniu podstawowym, które zyskują cechy instrumentu muzycznego poprzez świadome wykorzystanie w utworze muzycznym. Przykładem takiego jest dzwon wieżowy (klasyczny), którego przeznaczeniem podstawowym jest sygnalizacja. W XIX wieku został wprowadzony do instrumentarium orkiestry symfonicznej (obecnie bardziej popularny w formie dzwonu rurowego), przez co zyskał miano instrumentu muzycznego.
Klasyfikacja naukowa
- Chordofony – instrumenty, w których wibratorem jest napięta struna,
- Aerofony – instrumenty, w których wibratorem jest drgające powietrze,
- Membranofony – instrumenty, w których wibratorem jest napięta membrana,
- Idiofony – instrumenty, w których wibratorem jest ciało stałe mające własną sprężystość,
- Elektrofony – instrumenty, w których wibratorem jest membrana głośnika, a źródłem drgań pobudzających wibrator układ elektryczny.
Klasyfikacja popularna
Wymienione poniżej podgrupy trzech podstawowych grup instrumentów w podziale popularnym mogą być w niektórych przypadkach stosowane zamiennie. Wynika to z faktu praktycznego podejścia do klasyfikacji i większego lub mniejszego spopularyzowania terminologii.
- instrumenty strunowe – instrumenty muzyczne, w których źródłem dźwięku jest drgająca struna
- smyczkowe (skrzypce, altówka, wiolonczela, kontrabas)
- szarpane (harfa, gitara, lutnia, klawesyn)
- uderzane (fortepian, pianino, cymbały)
- instrumenty dęte – instrumenty muzyczne, w których dźwięk pobudzany jest zadęciem
- drewniane (flet, obój, rożek angielski, klarnet, fagot, kontrafagot, saksofon – choć budowany z metalu, posiada drewniany stroik)
- blaszane (waltornia, trąbka, puzon, tuba)
- klawiszowe (organy, akordeon, fisharmonia)
- głos i gwizd ludzki
- instrumenty perkusyjne – instrumenty muzyczne, w których dźwięk pobudzany jest poprzez pośrednie lub bezpośrednie uderzanie instrumentu lub jego fragmentu
- podział ze względu na budowę instrumentu
- membranowe (kotły, bębny)
- płytowe (gong, talerze)
- sztabkowe drewniane (ksylofon, marimba), metalowe (dzwonki, czelesta, wibrafon)
- rurowe (dzwony rurowe)
- prętowe (trójkąt)
- inne (kastaniety, pudełka akustyczne, klekotka, terkotka, grzechotka)
- podział ze względu na emitowany dźwięk
- o nieokreślonej wysokości dźwięku (bębny, talerze, trójkąt, kastaniety)
- o określonej wysokości dźwięku (kotły, ksylofon, wibrafon, dzwony rurowe)
- podział ze względu na budowę instrumentu